Rusya Devlet Başkanı Putin’e hiçbir ön koşul olmadan askerlerini çekme çağrısı yapan ve NATO üyesi olmayan İsveç ve Finlandiya’nın birliğin konsültasyonlarına dahil olacaklarını belirten Stoltenberg şu ifadeleri kullandı;
‘Putin’e bu saldırıyı durdurması için derhal çağrıda bulunuyoruz. Bugün dışişleri bakanları krize karşı ilk tepkimizi verdi. Savunma unsurlarımız kuvvetlendirdik. Binlerce müttefik asker ittifakın doğu kanadına gönderildi. 130’dan fazla jet hazırda bekliyor. 200 gemi Akdeniz’de devriye geziyor. NATO’nun her karışını savunacağız.’
NATO’nun bu savaşta bir taraf olmadığının altını çizen Stoltenberg, ‘Biz bu savaşta bir taraf değiliz ancak bir sorumluluğumuz var bu da savaşın ilerlemesini durdurmak. NATO Rusya ile bir savaş aramıyor. Kremlin’in amacı yeniden bir nüfuz alanı oluşturmak. Rusya’nın saldırı bizim güvenliğimiz için yeni bir normal ortaya çıkardı. Önümüzdeki yıllarda da hep savaş tehdidi altında olacağız.’ dedi.
‘DİPLOMASİ KAPISI AÇIK’ MESAJI
Diplomasi kapısı açık mesajı veren Genel Sekreter, ‘Diplomasi kapısını açık bırakma konusunda hemfikiriz. Hepimizin buradan çıkacağı bir ders var. Ülkelerimizi güvende tutmalıyız bunun için de birlik olmalıyız. Hiç bir ülke yalnız hareket etmemeli. NATO hiç olmadığı kadar güçlü, Putin bizi bölmeye başaramadı.’ ifadelerini kullandı.
HANGİ SEÇENEKLER MASADA?
NATO’nun Ukrayna’ya Gürcistan ve Bosna Hersek’e yıllardır destek sağladığına dikkat çeken Stoltenberg, ‘ Gürcistan’da eğitim merkezimiz var. Henüz nihai bir karar yok ancak daha fazlasını yapmamız gerektiğine karar verdik. Mevcut desteleri, eğitim imkanlarını artırıp bu ülkelerle daha çok faaliyet gerçekleştirebiliriz. NATO müttefikleri Ukrayna’ya da destek veriyor. İttifakımız uzun süredir zaten destek veriyordu. Burada farklı destekler söz konusu. Hava sahasının kapatılması da gündeme geldi.’ dedi.
‘NATO desteği savaşın gidişatını değiştirecek mi? Nükleer santral çevresinde durum nedir?’ sorusuna Stoltenberg şu cevabı verdi;
‘Nükleer enerji santrali etrafındaki saldırı bu savaşın ne kadar tehlikeli olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Putin savaşı derhal sona ermeli, tüm güçlerini Ukrayna’dan çekmeli. Bizim mutabık kaldığımız mesaj buydu bugün. Bu mesajda aynı zamanda nükleer felaket gerçeğini de belirttik.
Putin’in Ukrayna’nın gücünü hafife aldığını belirten Stoltenberg ‘Onlar mücadele verip Rusya’yı yavaşlatıyor. Bu Ukrayna ordusu ve kalkının cesaretinden kaynaklanıyor. Onlara destek olmak zorundayız. Onları zaten eğittik, teçhizat sağladık. 10 binlerce eğitimiz asker şuan cephede. Şimdi desteğimizi artırıyoruz. Daha çok teçhizat göndereceğiz. Geçmişte verdiğimiz destek sayesinde bugün bu mücadeleyi veriyorlar’ dedi.
‘2. DÜNYA SAVAŞI’NDAN BERİ GÖRMEDİĞİMİZ BİR YIKIM’
‘Şuan Ukrayna’da yaşananlar korkunç ve acı verici. 2. dünya savaşından beri görmediğimiz bir yıkımla karşı karşıyayız’ diyen Stoltenberg sözlerine şöyle devam etti;
‘NATO müttefikleri en sert yaptırımları devreye soktu. Tüm dünyadan destek mobilize ediyoruz. Herkes bu savaşı kınasın ve bu savaş bir an önce bitsin diye. Bu savaşın büyümesini engellemek zorundayız. Çünkü bu daha yıkıcı olur. Bu yüzden Ukrayna’ya ne sahada ne havada girmeyeceğimizi söyledik. Hava sahasını uygulamanın tek yolu jetlerin gönderilmesi ve Rus uçakların vurulması gerekir. Eğer uçaklarını vurursak o zaman teşekküllü bir Avrupa savaşına neden oluruz ve çok sayıda insan acı çeker. Bu nedenle bu acı kararı veriyoruz. NATO güçlerini direk müdahil etmeyeceğiz. Yaptırımlarla devam edeceğiz, destek sağlayacağız.’
‘RUSYA’YA AĞIR BEDEL ÖDETİYORUZ’
‘Biz şuan Rusya’ya ağır bedel ödetiyoruz. Putin’e bedel ödersin dedik ve şuanda tam olarak da bunu yapıyoruz’ diyen Stoltenberg, ‘Yaptırımların etkisini zaman içinde göreceğiz. BM genel kurulunda Rusya’ya bürokrasi çağrısını yaptık. Rusya’nın iyi niyet göstermesi gerekir. Şu ana kadar masaya oturmadılar. En azından siviller için ilk adımı atmaları gerek. Çözüm için gösterilen tüm çabaları destekliyorum.’ ifadelerini kullandı.
NATO’nun Ukrayna’ya verdiği desteğe dikkat çeken Genel Sekreter, ‘Biz NATO Dışişleri Bakanları ile bir araya geldik. Görüşmede açıkça şunu söyledim, Ukrayna’yı desteklemeliyiz. NATO buradaki savaşa direk katılırsa daha çok sivil ölür bu yüzden ağır yaptırımları ve desteği sürdürmeliyiz ama NATO’yu dahil etmemeliyiz. Ukrayna’da savaşa dahil olmayacağız.’ dedi.
‘NATO’nun acil müdahalesi ve uzun vadeli pozisyonu ile ilgili farkı belirtmek gerek. Evet varlığımızı artırdık 250’den fazla gemi binlerce asker var. Yakın zamanda Romanya’daki askerlerle bir araya geldik. Bu bizim ilk tepkimiz.’ diyen Stoltenberg sözlerine şöyle devam etti;
‘Gerekirse varlığımızı artırırız. Ancak bugünkü toplantıda şuna da değindik. Uzun vadeli planlar ne olmalı? Bugün bu bölgede bir varlığımız var, ancak şuan ciddi olarak bir artış düşünüyoruz. Hava savunma sistemleri olabilir, caydırıcı unsurlar olabilir, daha fazla asker gönderilebilir. Bunların bazıları dile getirildi. Varlığımız ve savunma ile caydırmak gibi iki görüş söz konusu. 16 Mart’ta savunma bakanları görüşecek bu konuları detaylıca ele alacağız. Çok vaktimiz yok ama uzun vadeli kararlar için vaktimiz var.’
‘PUTİN VE LUKAŞENKO HESAP VERMELİ’
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin bariz bir ihlal olduğunun altını çizen Stoltenberg ‘Burada birçok yasaklı mühimmatın kullanıldığını gördük. Bunlar uluslararası hukuka aykırı. Bu bilgileri topluyor ve yakından izliyoruz. Verilen soruşturma kararını dinliyorum. Putin ve Lukaşenko yaptıkları için hesap vermeli.’ dedi ve ekledi: ‘NATO farklı askeri destekler veriyor ama burada detaylara giremem. Şu da biliniyor müttefikler tanksavarlar ve füzeler temin etti.’
BOSNA HERSEK, GÜRCİSTAN VE MOLDOVA TEHLİKEDE Mİ?
Stoltenberg ‘Bosna Hersek, Gürcistan ve Moldova tehlikede mi’ sorusuna şu yanıtı verdi;
‘Bunlar farklı ülkeler hepsinde farklı riskler var. Tek ortak nokta Rusya gücünü kullanarak onlara gözdağı vermeye çalışıyor. Gürcistan Rusya tarafından işgal edildi. Rus askerleri hala bölgede bazı yerleri kontrol ediyor. Moldova’da hükümetin izni olmayan Rus askerleri var. Bosna Hersek’te çok kırılgan ve istikrarsız bir durum var. Bu ülkeler Ukrayna’nın işgalinden önce bile risk altındaydı ancak bu risk arttı. Bu yüzden biz de desteğimizi artırmalıyız.’
UKRAYNA’YA NEDEN MODERN SİLAHLAR VERİLMEDİ?
NATO’nun Ukrayna’ya silah yardımı yaptığını ve on binlerce askerini eğittiğini belirten genel Sekreter şu ifadeleri kullandı;
‘Öncelikle NATO Ukrayna’ya silah verdi. 10 binlerce asker eğitildi. Onlara yardımcı olduk ve oluyoruz. Bu teçhizat olmadan Rusya’ya dayanamazlardı. Burada Ukrayna’nın cesareti en önemli faktör ancak bizim verdiğimiz destek de hayati öneme sahip. İşgal öncesi Rusya’yı uyardık. Aylar boyunca NATO ve müttefikleri Rusya’nın işgal planladığını zaten söylüyordu. Çabalarımız hızlandırdık, diyalog kurmayı denedik. Başkan Putin siyasi çözümü izlemedi, işgali tercih etti. Biz her zaman siyasi çözümü destekliyoruz ancak karşımızda Rusya var. Askeri güç kullanıyor. ABD yakın zamanda start anlaşmasını uzatma kararı verdi. Biz de silahsızlanmaya inanıyoruz ancak anlamlı bir şekilde uygulanması için Rusya’nın da masada olması lazım. Moskova rejimi ciddi çaba göstermeli gerilimi düşürmek için.’
