Dünya, yüzyıllar boyu birbiriyle daima savaş ve barış ortamlarını sürdürmüş. Bu süreçlerde, gerek Mezopotamya’da gerek Avrupa kıtasında gerekse de Asya kıtasında birçok imparatorluklar kurulmuş ve batmışlar. İnsanoğlu var olduğu sürece bu olaylarda daima yaşanmakta. 1900’lü yılların başlaması ile kıta Avrupasında bir çalkantılı süreç başlamış ve birçok devlet diğer kıtalarındaki sömürge yarışlarından dolayı birbirlerine karşı daima gergin bir siyasi politika izlemişler.
1914 yılında bir yandan Avusturya-Macaristan veliahtı Franz Ferdinand’ın öldürülmesi bir yandan da sömürge yarışlarındaki kavganın kızışması ile iki ittifaklı bir savaş ortamı oluşmuştur. 4 yıl süren bu savaş sonrasında kıta Avrupasının devletleri fazlasıyla bitkin bir halde savaştan çıkmışlar ve hepsinin ekonomisi büyük zararlara uğramıştı. Bu ekonomik buhranın üzerine bir de 1929’da dünyayı kasıp kavuran “Kara Perşembe” isimli ekonomik kriz dünya savaşından yenilgi ile ayrılmış olan devletleri diğerlerine göre daha da kötü etkilemişti. Bunların en büyük örneği Almanya’dır. Almanya, bu dönemde hem savaştan çıkmış bitkin bir ülke hem “Versay Anlaşması” ile büyük zarara uğramış bir ülke hem de 1929 ekonomik buhranını yaşamış bir ülke olarak çok daha kötü haldeydi. Bunun sonucunda Almanya, ülkeyi ve dünyayı II.Dünya Savaşı’na sürükleyecek Adolf Hitler’in ortaya çıkması ile yok olan ekonominin silaha ve savaşa yatırılması odaklı bir politika izlemişti. Çıkan bu ikinci büyük dünya savaşından Almanya ve Japonya güçlerini kaybetmiş olarak çıkmışlar ve dünya sahnesi iki büyük devletin arasındaki kavganın içine sürüklenmişti.
(ABD-SSCB)
1947-1991 yılları arasında “Soğuk Savaş Dönemi” olarak tasvir edilen bu dönemde iki büyük süper gücün çekişmesi diğer devletlerin de kaderini belirlemişti. Aralarında hiçbir zaman birebir sıcak çatışmaya girmeyen bu iki ülke farklı ülkelerde askeri olarak karşı karşıya gelmişlerdi ama hiçbir zaman direkt saldırı yapmamışlardı. Bu uzun süreçte ilk olarak Kore Savaşı’nda karşı karşıya gelen bu iki devlet dünyada ilk kez iki süper gücün farklı tarafları desteklemeleri ile sahada bir çatışma ortamına girmişlerdi. Bu süreçlerde “Küba Krizi” olarak bilinen ve en ciddi çatışma ortamı olarak görülen dönemde SSCB’nin Küba’ya füzeleri yerleştirmesi ile dünya yine bir savaşın eşiğine gelmişti. Fakat siyasi çabalar ile bir krizin daha ucundan dönülmüştü. 1991’de SSCB’nin dağılması ile dünya iki kutuplu ortamdan artık tek bir süper gücün olduğu dünyaya evrilmişti. Bu sefer, ABD’nin Ortadoğu’da yaptığı savaşlar ile dünya farklı bir savaş ortamına doğru sürüklenmeye başlamıştı ve dünyada yeni bir dönem başlıyordu.
Dünya siyasi ve askeri ortamında yüzyıllardır olduğu gibi ABD’nin tek güç olduğu dönemde yavaş yavaş bitmeye başlarken Asya kıtasında iki güç dünya sahnesine çıkmaya başlıyordu: Rusya ve Çin. Dünya bu iki gücün 21.yy’ın ilk çeyreğinde adını çok fazla duymaya başladığı döneme girdi. Bugün Rusya, Ukrayna ile gerçekleştirmiş olduğu savaşta dünyaya bir nükleer savaş korkusunu hissettirmeye başlamış bulunmakta. Avrupa kıtası şu an olası bir savaş senaryosuna karşılık ülke ülke hazırlıklarını sürdürmekte. Geçtiğimiz günlerde, Almanya Şansölyesi yaptığı açıklamada askeri açıdan güçlenmeleri gerektiğini belirterek, yatırımlarını artık askeri teçhizatlara daha da arttırmaları gerektiğini belirtti. İngiltere ise olası bir savaş senaryosunun gerçekleşmesi ile alakalı hazırlıklarını sürdürdüklerini belirtti. ABD ise olası bir savaş senaryosunda Çin’in Tayvan’a yapacağı bir saldırıda Tayvan’da Çin’e karşı savaşacaklarını belirtti. Dünya bu kadar hararetli bir ortamdan geçerken, Türkiye’nin dünyaya karşı yaklaşımları çok başarılı bir şekilde ilerlemekte. Umarım ki bir dünya savaşını daha bu dünya yaşamaz. Ülkelerin nükleer füze başlıkları konusunda birbirleriyle yarıştıkları bu dönemde bunun dünya ülkelerine hem askeri hem de ekonomik getirisi çok olumsuz olur.
Aykut FİLİZ
