Geride bıraktığımız hafta Pazar gecesi meydana gelen deprem faciasından sonra işlem gördüğü 3 günde de yüzde 16 değer kaybeden Borsa İstanbul’da işlemler çarşamba gününden itibaren tamamen durdurulmuştu. 5 iş günü kapalı kalışının ardından bugün açılacak olan Borsa İstanbul için bir çok tedbir alındı.
Geçtiğimiz hafta yaşanan deprem felaketinin ardından Pazartesi – Salı ve Çarşamba günleri defalarca devre kesen Borsa İstanbul’da işlemler Çarşamba günü de 2 kez devre kesmesinin ardından işlemler tamamen durdurulmuştu.
Borsa İstanbul çarşamba gününü yüzde 8.02 düşüşle 4.505 puandan kapatmıştı.
Borsa İstanbul tarafından açıklanan karara göre Çarşamba günü gerçekleşen tüm işlemler iptal edilmişti. Pazartesi ve Salı günleri ise iptal edilmedi. Yatırımcılar ve piyasa aktörleri deprem felaketinin olduğu bölgede yatırımcıların yüzde 10’unun yaşadığını ve mağdur olmamaları için Pazartesi ve Salı günü gerçekleşen işlemlerin iptali için baskı kurmuştu. Ancak bu gerçekleşmedi.
Bunun yerine bugün açılacak olan Borsa İstanbul’da depremin olumsuz etkilerinin yansımaması için Hazine ve Maliye Bakanlığı, Borsa İstanbul A.Ş ve Sermaye Piyasası Kurulu bir takım önlemler aldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, şirketlerin hisse geri alımlarında stopaj vergisini sıfırladı. Karar dün yayınlanan mükerrer Resmi Gazete’de yayınlandı. Kararın ardından Borsa İstanbul’a kote olan dev şirketler geri alım miktarlarını açıkladı. Halkbank 2 milyar 250 milyon liralık geri alım programını duyurdu. Türk Hava Yolları 9 milyar TL, Eregli Demir Çelik 2 milyar TL’lik, SASA Polyester ise 500 milyon liralık geri alım programı başlattı.
Borsa İstanbul aldığı kararlar ile volatiliteyi ve olumsuz etkileri azaltmayı amaçlıyor. Bu kararlara göre, açılış seansında fiyat kötüleştirme ve emir iptali yapılamayacak. Son dönemde özellikle küçük yatırımcıların çokça şikayet ettiği algoritmik işlemlere de sınırlama getirildi. Buna göre, emir işlem oranı 15:1’den 5:1’e düşürüldü ve emir işlem oranı eşik değer aşım ücretinin 0,03 kuruştan 0,25 kuruşa yükseltildi. Böylece işlem sıklığına kısıtlama getirildi ve işlem sıklığının sınırının aşılmasına da yüzde 733 oranında da zam geldi.
Aynı zamanda emir iptali, kötüleştirme ve emir lot azaltımı gibi işlemlerin ücretlerine de zam geldi. Böylece de fiyat düşürücü hareketlerin kısıtlanması amaçlanıyor.
Borsa İstanbul ile VİOP seansları aynı anda kapanacak. Borsa İstanbul’un kapalı olduğu günlerde verilen emirler ise Borsa tarafından iptal edilecek.
SPK’dan açıklanan kararlar ise küçük yatırımcıyı koruma amacı taşıyor. 1 Milyon TL altında portföyü bulunan yatırımcılara makul temerrüt faizi uygulanacak. Şirketler geri aldıkları hisse senetlerini 30 gün boyunca satamayacak. Şirket geri alımlarında yüzde 10’luk sınır kaldırıldı.
Geri alım programının 3 hafta önceden açıklanma zorunluluğu da kaldırıldı.
