Bağımsızlık ateşinin yandığı o gün: 19 Mayıs 1919

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

30 Ekim 1918 tarihinde Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanması ile Mustafa Kemal Paşa derhal Suriye’den Adana’ya geçer ve oradan da İstanbul’a gelir. Bu süreçte de İstanbul’da veliaht olan Yusuf İzzeddin Efendi’nin intiharı sonucu kendisinden sonraki en yaşlı veliaht olan Vahdettin başa geçer.

Mustafa Kemal, İstanbul’da olduğunda Anadolu’ya bir geçiş için planlar yapmaya başlıyor. 30 Mart 1919 günü İsmet İnönü ile bir görüşme gerçekleştirirler ve ilk defa orada ona bahseder. O günlerde hiç kimsede kurtuluş için bir umut yok.

Karadeniz’deki Rum ve Ermenilerden, İstanbul’daki İngilizlerin işgal komutanlığına bir telgraf geliyor. Bölgedeki yerli direnişçilerden dolayı şikayet ediyorlar. Bu durumu da İngilizlerin işgal komutanlığı saraya bildiriyor ve saray da buna müdahale etmek istiyor. Bölgeye ittihatçı olmayan, İngilizlerin istediği ve direnişlere katılmamış general gönderilmesi isteniyor. Buna uygun olan 5 general var diye hatıratlarda bahsediliyor. Mustafa Kemal, bu durumu duyunca kendi adını da yazdırıyor. Bu bölgeye gidecek olan generalin yetkilerini Kazım İnanç ile birlikte Harbiye Nazırlığı’nda kararlaştırıyorlar.

Başbakan Damat Ferit, Mustafa Kemal’i tanımadığı için köşküne davet ediyor ve onu tanımak istiyor. Buraya Cevat Abbas’da geliyor. Damat Ferit, Mustafa Kemal Paşa’ya soruyor. Paşam bana haritada görev yapacağınız yeri ve ne yapacağınızı anlatın diyor ve Mustafa Kemal anlatmaya başlıyor. Cevat Abbas, Mustafa Kemal ile yürürlerken onun neden bu denli büyük bölgede görev alacağını soruyor ve aslında onun orada ne yapacağını Cevat Paşa anlıyor. Mustafa Kemal’de ona bu göreve onunla gelmesini teklif ediyor.

İngilizler onayladığı halde vapuru batırmayı düşündüklerini Rauf Orbay, Mustafa Kemal Paşa’ya söylüyor. General Bennett, bu bölgeye gideceklerin listesini görünce bir anda şaşırıyor. Çünkü seçilen subaylar hep seçme subaylar ve bu görev için çok önemli subaylar. Atatürk’e verilen yetki belgesi çok nadir kişilere verilmiştir ve bu yetki belgesi çok geniş kapsamlıdır. Bunun engellenmesini istiyor ama komutanlık bu itirazı reddediyor. Bunu Mustafa Kemal Paşa duyuyor ve toplanabilen generaller toplansın gerisi sonra gelsin diyor. 19 kişilik general ekibi toplanıyor. 19 Mayıs Samsun’a çıkış o dönemde bir devlet operasyonudur. Bu bölgeye birkaç müfettiş gönderilmiştir ve bu Osmanlı’da bir geleneksel sistemdir. Atatürk ise oraya gönderildiğinde çok geniş yetkiler ile gönderilmiştir. İngilizler, İstanbul’dan çıkış için Mustafa Kemal’e bir pasaport veriyor, Mustafa Kemal Paşa, 16 Mayıs 1919 yılında Bandırma Vapuru ile Samsun’a doğru yola çıkıyor. Bu yolculuğun başlangıcı bağımsızlığın ilk adımıdır.

Yoldaki ilk durakları Sinop oluyor. Ardından Samsun’a geçiyorlar ve onları bir asker ekibi karşılıyor. Mantika Palas diye bir yerde kalıyorlar. General Milne, Atatürk’ün bu bölgeye gelmesinden dehşet derecede rahatsızlık duymuştur. Hatta bu konuda İstanbul’a bir nota göndererek, neden bu paşayı buraya gönderdiniz diye sormuştur.

Arkalarından gelen Mustafa Kemal Paşa’yı engellemek isteyen İngiliz torpido botu limana yaklaşıyor ama artık çok geç oluyor. İstanbul işgal komutanlığına bir mesaj gönderiliyor; “Kuş kafesten uçtu.”

Aykut FİLİZ

Takip Et
Bildir
guest
Kimse görmeyecek. Yorumunuza cevap yazıldığında bildirim almak için. (İsteğe Bağlı)

0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments
0
Habere yorum yapabilirsiniz.x