Tarihler 6 Ekim 1973, Yom Kippur Savaşı. Ortam fazlasıyla gergin ve Mısır lideri Cemal Abdünnasır’ın vefatından 3 sene geçmiş ve yeni Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat, İsrail’e karşı yeni bir savaş fikrini hayata geçirmek üzereydi. Amaç Sina Yarımadası’ndan İsrail’i atmak ve Mısır’ın olan toprakları tekrar Mısır’a kazandırmaktı. Ve o gün geldi çattı, 6 Ekim 1973 tarihinde Mısır birliklerinin, Sina Yarımadası’nda bulunan İsrail güçlerine saldırması ile Müslümanlar için Ramazan ayı, Yahudiler için kutsal Yom Kippur günü olması hasediyle bu savaş, iki taraf içinde kutsal bir savaş halini almıştır. İki tarafında birbirine karşı yaptıkları başarılı ve başarısız harekatlar sonrası iki ülkede sonunda bir barışa varmışlardır ve Camp David Anlaşması ile bir barış ortamı oluşmuştur.
Tarihler 7 Ekim 2023. Yom Kippur savaşından tam 50 sene sonra, yine aynı topraklarda ve yine bir Ekim ayında, bu sefer Filistin’li güçlerin İsrail’e karşı yaptıkları bir direniş harekatı ile bir gergin ortam oluşmuştur. İsrail yine bir dini bayramlarında hazırlıksız yakalanmış bulunmakta. İlk saldırı, Hamas’ın silahlı kanadı İzzettin El Kassam tugayları, binlerce füze ile İsrail’i vurmasıyla başladı. Kassam ismini ise Osmanlı Devleti’nin bu bölgede savaşan askerlerinden “Şeyh İzzettin El Kassam” isminden alıyor. İsrail’in hava savunma sistemi olan “Demir Kubbe” bu binlerce füzeye karşı etkisiz kaldı ve İsrail şehirleri bu füzelerin hedefi haline geldiler.
Hamas’ın bu saldırısı sonrası herkesin kafasında şöyle iki soru oluştu: Acaba MOSSAD bu saldırıyı önceden bilmiyor muydu yoksa biliyor ve kulağının üzerine mi yatmıştı ? Bunu tabiki bilmiyoruz ama MOSSAD bu saldırıyı önceden İsrail’e haber vermediği için büyük bir başarısızlığın altına imzasını atmış bulunmakta. Hamas’ın saldırısı sonrası İsrail’li birçok asker ve bazı üst rütbeli general diyeceğimiz komutanları da Hamas güçleri esir olarak ele geçirdiler. İsrail, bu saldırıya gafil avlanmış olabilir. MOSSAD, istihbarat tarihine bir başarısızlık hikayesi daha ekledi.
Hamas mensupları ilk olarak Gazze Şeridi’nden İsrail’e geçiş yaptılar. Sderot’taki karakolu ele geçirip ilerlemelerine devam ettikleri biliniyor. Bu ilk giren grubun, Gazze açıklarında bulunan İsrail Deniz Kuvvetleri mensuplarına ateş açtıkları söyleniyor. Hamas mensuplarının ilk saldırısı ile İsrail Başbakanı Netanyahu, bunun bir savaş sebebi olduğunu ve savaşın başladığı açıklamasını yaptı. Yaptığı bir diğer açıklamada ise, beklemedikleri bir karşılık vereceklerini belirtti. İsrail’deki Netanyahu karşıtı protestolarda, İsrail’li çoğu asker görev bırakmıştı. Bu olay sonucunda, İsrail ordusu bu savaşa ne kadar hazır tartışması bir anda ortaya çıktı.
İlk saldırının gerçekleşmesi ile Hamas, Lübnan Hizbullah’ını desteğe çağırdı. Hizbullah ise süreci yakından takip ettiklerini belirttiler. İlerleyen süreçte Hizbullah’ta bu süreçte etkin bir rol oynayabilir. Ardından bir bir dünyadan açıklamalar gelmeye başladı. AB ve Fransa, bu yapılan saldırıyı kınadıklarını belirttiler. Aynı şekilde ABD’de bu saldırıyı kınadıklarını belirtti. Türkiye ve Suudi Arabistan ise iki tarafa itidal çağrısında bulundular.
İran, Hamas’ın arkasında olduğunu çok net bir şekilde belirtti. İsrail’i vuran füzelerin kaynağının İran olduğu ve bu teknolojiyi Hamas’a İran’ın sağladığı söyleniyor. İsrail ve İran arasında sıcak bir çatışma olmasa da birbirlerine karşı yaptıkları ufak çaplı saldırılar yakın süreçte de olmuştu. İran, Hamas’ı destekleyerek İsrail’i zayıflatma düşüncesinde olabilir ve bu sert açıklamalarının arkasında bu düşünce yatıyor olabilir.
ABD, yaptığı açıklamada Ukrayna’ya gönderilen yardımın yarısının İsrail’e gönderileceğini belirtti. ABD, etkin bir rol oynayarak bölgedeki İsrail gibi büyük bir müttefiki ve oradaki kurduğu düzeni kaybetmek istemiyor. Bunun için elinden gelen yardımı yapacağını ve olayı tamamen kendi lehine çevirmek için her şeyi yapacağını tüm dünya biliyor. Ukrayna’da yaptığı açıklamada İsrail’in yanında yer aldığını belirtti. Rusya ile savaş halinde olan Ukrayna’nın böyle bir açıklama yapması da epey manidar bir hareket.
Filistin halkı açık ve net şekilde, başkenti Kudüs olan Filistin devletinin kurulmasını istiyor ve İsrail’in bunu koşulsuz bir şekilde kabul etmesini istiyor. İsrail ise buna karşılık olarak olağanüstü bir duruma geçtiklerini ve topyekün savaşa girdiklerini açıkladılar. Sular fazlasıyla ısınmış durumda fakat bu sefer Hamas asla pes etmeyeceğini ve bu çatışmaları daha da ileriye taşıyacağını söylüyor.
Şimdi akıllarda bir soru daha. Hamas-İsrail çatışması bölgesel bir olaydan öte tüm çevreyi etkiler mi ? Bunu tabiki zamanla göreceğiz fakat o bölgede de bir halk kendi topraklarını savunuyor. Bir dönemler tanklara sapan ile taş atan o halk bugün hakkını eşit bir konuma gelerek savunuyor. Unutulmamalıdır ki İsrail’in 9 milyonluk nüfusunun 2 milyonu Araplardan oluşuyor. Bunların tavır alması muhtemel bir durum Türkiye bu olay için itidal çağrısı yaparak en doğru şekilde konumunu belirledi. Zamanla gelişmeleri göreceğiz.
Aykut FİLİZ
