İzmir’in Torbalı ilçesinde yetişen ve güneşte doğal yollarla kurutulan domatesler 60’ın üzerinde ülkeye ihraç edilirken, bu üründen yapılan domates sosu ise meşhur İtalyan pizzasının ana malzemesini oluşturuyor.
İzmir’in Torbalı ilçesi, Nisan ayında ekimi yapılan domatesin Temmuz ayında hasat edilmesiyle yeni bir heyecana sahne oluyor. Tarlalardan toplanan domatesler, kurutulup başka bir ürüne dönüşeceği geniş ovalara kamyonlarla getiriliyor. Sabahın ilk ışıkları ile mesaiye başlayan işçiler, domatesleri tek tek ikiye keserek, güneş ışığı, nem ve rüzgarın etkisiyle kuruması için beyaz örtünün üzerine seriyor. Üzerine talebe göre kükürt veya tuz serpilen domatesler, yaklaşık 1 haftada kuruyarak paketlenmek üzere fabrikalara gönderiliyor.
Türkiye’nin kurutulmuş domates ihracatının yüzde 95’ini karşılayan bölgede paketlenen ürünlerin başta Avrupa ülkeleri olmak üzere ABD ve Japonya’nın da aralarında bulunduğu 60’ın üzerinde ülkeye ihraç edildiğini ifade eden Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, “Torbalı ovasında 400 bin tondan fazla domates üretiliyor. Eskiden alternatif ürün elde edilemediği için domatesler tarlada kalabiliyordu. Artık domatesler kurutulduğu için tarlalarda kalmıyor. Bu güneş açısı, nem oranı ve rüzgar Türkiye’de hiçbir yerde yok. Bu ovada yetişen domates, yine bu ovada kuruyor ve buradaki fabrikalarda işleniyor. Bu da Torbalı’nın bu alandaki önemli bir özelliği” dedi.
İtalya’nın pizzasına, ABD’nin hamburgerine Torbalı domatesi
Kurutulmuş domateslerin 3,5 avroya kadar ihraç edilebildiğini söyleyen Olgun, “Üretici 30-40 kuruşa domates satıyor. Biz bunu işleyip yeni bir ürün haline getirdiğimiz için domates değer kazanıyor. Kurutulmuş domatesin kullanım alanları, ülkelerin tüketim alışkanlıklarına göre farklılık gösteriyor. İtalyanlar meşhur pizzalarında domates sosunu bu domateslerden yapıyorlar. ABD’de hamburgerciler hamburgerlerinde sos olarak bu domatesi kullanıyor” diye konuştu.
İtalyanların Torbalı ovalarında üretilip organik olarak kurutulan domatesi çok sevdiğini söyleyen Olgun, “Kurutulmuş domates, pizza malzemesi olarak kullanılıyor. İtalya’da meşhur pizzacılarda organik domates soslu pizza olarak satılıyor. İtalyanlar organik domatesi tercih ediyor. Türkiye’den giden domatesler çok ilgi görüyor” dedi.
“Gurur duyuyoruz”
Tarlalarında domates kurutma işi yapan Hatice Başak ise, her yıl çiftçilerden aldıkları domatesleri güneşin altında tuzlayıp yaklaşık 1 hafta boyunca güneş altında beklettiklerini söyleyerek, “Kuruduktan sonra fabrikalarda işleniyor. 14 kilo taze domatesten 1 kilo kuru domates elde ediyoruz. Bu kuru domatesleri İtalyanlara pizza malzemesi olarak gönderiyoruz. Bu ürünlerin yurt dışında çok sevilmesi bizleri gururlandırıyor” ifadelerini kullandı.
